Đăng KýTrong bối cảnh tài chính cá nhân ngày càng phức tạp, giáo dục tài chính cho học sinh, sinh viên là chìa khóa để xây dựng tương lai bền vững. Đức, với các chương trình đào tạo tiên tiến, là hình mẫu đáng học hỏi cho Việt Nam.
Hệ lụy từ thiếu kiến thức tài chính
Theo OECD (2020), chỉ 17% thanh thiếu niên toàn cầu nắm vững kiến thức tài chính cơ bản. Tại Việt Nam, khảo sát của Ngân hàng Nhà nước (2023) cho thấy 60% sinh viên không biết lập ngân sách. Thiếu hiểu biết khiến nhiều bạn trẻ rơi vào nợ nần, từ vay lãi suất cao đến tín dụng đen, gây áp lực tài chính và ảnh hưởng sức khỏe tâm lý. Những sai lầm này không chỉ tác động cá nhân mà còn cản trở sự phát triển kinh tế bền vững.
Điển hình là vụ việc hàng ngàn học sinh, sinh viên rơi ‘vào vòng lao lý’ vì liên quan vụ Phó Đức Nam Mr Pips lừa đảo do thiếu hiểu biết về lĩnh vực tài chính
Giáo dục tài chính từ cấp phổ thông là giải pháp căn cơ. Dạy học sinh các khái niệm như lập ngân sách, tiết kiệm, và quản lý nợ giúp họ đưa ra quyết định đúng đắn từ sớm. Những kỹ năng này xây dựng thói quen tài chính lành mạnh, tạo nền tảng cho cuộc sống tự chủ.
Đức đã triển khai nhiều sáng kiến hiệu quả, cùng X-Investor tham khảo kinh nghiệm giáo dục tài chính ở Đức
Sáng kiến Giáo dục Tài chính Quốc gia: Phối hợp giữa Bộ Tài chính và Bộ Giáo dục, chương trình nâng tỷ lệ người hiểu biết tài chính từ 65% (2015) lên 78% (2023) (Bundesregierung, 2023).
Chương trình “So geht Geld”: Deutsche Bank tổ chức hội thảo cho học sinh từ lớp 5, tiếp cận hơn 50.000 em và giúp 80% cải thiện nhận thức tài chính (flow.db.com).
Tauberbischofsheim Model: Trường Kaufmännische Schule Tauberbischofsheim cho học sinh trải nghiệm kinh doanh ảo qua phần mềm, giúp hiểu tài chính thực tế.“Giáo dục tài chính từ sớm giúp tôi tự tin quản lý tiền tiêu vặt và lập kế hoạch tiết kiệm,” Anna, học sinh lớp 10 tại Đức, chia sẻ. Những mô hình này không chỉ truyền đạt lý thuyết mà còn khuyến khích thực hành, từ mở tài khoản ngân hàng đến theo dõi chi tiêu.
Việt Nam có thể áp dụng kinh nghiệm Đức bằng cách tích hợp giáo dục tài chính vào chương trình phổ thông và hợp tác với ngân hàng để tổ chức hội thảo thực tế. Các ứng dụng học tập tài chính tương tác cũng là cách tiếp cận hiệu quả với giới trẻ.
Giáo dục tài chính không chỉ giúp giới trẻ tránh sai lầm mà còn xây dựng xã hội tự chủ tài chính. Đầu tư vào giáo dục tài chính là đầu tư cho tương lai bền vững, nơi mỗi cá nhân đều có thể quản lý tài chính thông minh và sống ổn định.
