Sáp nhập tỉnh, thành phố, theo dự kiến của Trung ương, tỉnh Ninh Thuận sáp nhập vào tỉnh Khánh Hòa thành tỉnh mới có trung tâm hành chính đặt tại tỉnh Khánh Hòa. Hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa về “chung một mái nhà”, tỉnh mới sẽ có bờ biển dài miên man, có loài hoa mai vàng nguyên thủy, có một loài động vật hoang dã to bự nằm trong sách Đỏ…
Theo dòng lịch sử, cả 2 tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa đều trải qua một số lần sáp nhập, tách ra.
Lần sáp nhập, tách ra gần đây nhất của 2 tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa
Sau chiến thắng mùa Xuân, thống nhất đất nước ngày 30/4/1975, tháng 10/1975 thì tỉnh Phú Khánh được thành lập trên cơ sở sáp nhập tỉnh Phú Khánh tỉnh Phú Yên, tỉnh Khánh Hòa, thành phố Nha Trang và thị xã Cam Ranh thời Việt Nam Cộng Hòa.
Tháng 6-1989, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa VIII đã ra Nghị quyết chia tách một số tỉnh, trong đó có tỉnh Phú Khánh. Theo đó, tỉnh duyên hải miền Trung này được chia tách thành 2 tỉnh là Phú Yên và Khánh Hòa.
Về tỉnh Ninh Thuận, sau khi thống nhất đất nước ngày 30/4/1975 bằng tổng tiến công, chiến thắng mùa Xuân năm 1975, sang đến tháng 2 năm 1976, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội nước ta nhất trí thành lập tỉnh Thuận Hải.
Tỉnh Thuận Hải được thành lập trên cơ sở hợp nhất đơn vị hành chính, vị trí địa lý của 3 tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, và Bình Tuy. Bình Tuy là một tỉnh cũ thuộc Duyên hải Đông Nam Bộ Việt Nam, tồn tại dưới thời Việt Nam Cộng hòa. Nay là một phần của tỉnh Bình Thuận.
Biểu trưng do Tỉnh Ninh Thuận sở hữu để đại diện cho Tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: ninhthuan.
Địa bàn tỉnh Bình Tuy cũ hiện nay tương ứng với thị xã La Gi, các huyện Hàm Tân, Tánh Linh, Đức Linh, một phần các huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc cùng thuộc tỉnh Bình Thuận ngày nay.
Ngày 26 tháng 12 năm 1991, theo nghị quyết của Quốc hội khóa VIII, kỳ họp thứ 10, tỉnh Thuận Hải được chia tách thành hai tỉnh Bình Thuận và Ninh Thuận.
Tỉnh Ninh Thuận sáp nhập với tỉnh Khánh Hòa, cấu tạo địa chất, lịch sử, văn hóa có nhiều nét tương đồng.
Thứ nhất, về địa chất và địa lý
– Cả hai tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa đều nằm ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ và có đường bờ biển dài, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế biển và du lịch.
– Địa hình cả hai tỉnh đều có sự kết hợp giữa núi, đồi gò và đồng bằng ven biển. Núi chiếm phần lớn diện tích ở cả hai tỉnh, sau đó là đồi gò và đồng bằng hẹp ven biển.
– Cả Khánh Hòa và Ninh Thuận đều chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. Tuy nhiên, Ninh Thuận có đặc trưng khô nóng hơn và lượng mưa ít hơn so với Khánh Hòa.
– Mạng lưới sông ngòi ở cả hai tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa đều khá dày đặc, tuy nhiên các sông thường ngắn và dốc.
Thứ hai, về lịch sử
– Trong lịch sử, cả Khánh Hòa và Ninh Thuận đều là những vùng đất thuộc Vương quốc Chăm Pa (vương quốc Champa). Điều này thể hiện rõ nét qua các di tích văn hóa Chăm (văn hóa Champa) còn tồn tại đến ngày nay như Tháp Bà Ponagar ở Khánh Hòa và các tháp Chăm ở Ninh Thuận (Po Klong Garai, Po Rome…).
– Giai đoạn thuộc Đại Việt, vào thế kỷ XVII, vùng đất Khánh Hòa ngày nay đã được chúa Nguyễn sáp nhập vào lãnh thổ Đại Việt. Sau đó, Ninh Thuận cũng dần trở thành một phần của lãnh thổ Việt Nam. Trong giai đoạn lịch sử, Ninh Thuận từng là một phủ thuộc tỉnh Khánh Hòa.
Sáp nhập và chia tách, cả hai tỉnh đều trải qua các giai đoạn sáp nhập và chia tách địa giới hành chính trong lịch sử. Ví dụ, sau năm 1975, Ninh Thuận từng được sáp nhập vào tỉnh Thuận Hải (cùng với Bình Thuận và Bình Tuy), và Khánh Hòa cũng có giai đoạn sáp nhập với Phú Yên thành tỉnh Phú Khánh. Đến năm 1992, Ninh Thuận và Khánh Hòa được tái lập thành hai tỉnh riêng biệt.
Thứ ba, về văn hóa
Cả hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa ảnh hưởng văn hóa Chăm (yếu tố văn hóa Champa), từng là trung tâm của vương quốc Chăm Pa, cả Khánh Hòa và Ninh Thuận đều chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Champa.
Điều này thể hiện qua kiến trúc đền tháp, các lễ hội truyền thống, trang phục, ngôn ngữ và các phong tục tập quán của người Chăm sinh sống tại hai tỉnh.
Với vị trí ven biển, văn hóa của cả hai tỉnh đều gắn liền với biển cả, thể hiện qua các hoạt động kinh tế, tín ngưỡng và lễ hội liên quan đến biển.
Cả hai tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa đều là nơi sinh sống của nhiều dân tộc khác nhau, tạo nên sự đa dạng văn hóa với những bản sắc riêng của từng dân tộc (Kinh, Chăm, Raglai, Ê Đê…).
Tháp bà Ponagar – một di tích lịch sử, công trình kiến trúc nghệ thuật tuyệt đẹp tồn tại từ thời Hindu giáo của người Chăm cổ nay tọa lạc tại TP Nha Trang, trung tâm hành chính của tỉnh Khánh Hòa. Ảnh:Comnhanhatrang.
Khánh Hòa và Ninh Thuận có nhiều điểm chung về cấu tạo địa chất, lịch sử hình thành và phát triển, cũng như những nét tương đồng trong văn hóa do vị trí địa lý gần gũi và quá trình lịch sử chung. Đặc biệt, dấu ấn của văn hóa Chăm là một sợi dây liên kết văn hóa quan trọng giữa hai tỉnh.
Sáp nhập, “chung một mái nhà”, tỉnh mới có bờ biển dài miên man, thực lực, tiềm năng kinh tế-xã hội to lớn
Sáp nhập tỉnh Ninh Thuận với tỉnh Khánh Hòa, thực lực, tiềm năng kinh tế-xã hội, nhất là kinh tế biển tăng lên là điều chắc chắn.
Tỉnh mới thành lập trên cơ sở sáp nhập tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Ninh Thuận sẽ có tổng chiều dài bờ biển là 490km. Với con số vừa nêu, đây sẽ là một trong số ít tỉnh, thành phố có chiều dài bờ biển lớn nhất Việt Nam.
Đặc điểm nổi bật của biển và bờ biển từ tỉnh Khánh Hòa đến tỉnh Ninh Thuận có sự chuyển tiếp rõ rệt, thể hiện sự đa dạng và độc đáo của vùng duyên hải Nam Trung bộ.
Tại biển Khánh Hòa
– Bờ biển Khánh Hòa khúc khuỷu với nhiều vũng, vịnh. Khánh Hòa nổi tiếng với đường bờ biển dài (khoảng 385km) bị chia cắt mạnh mẽ bởi các dãy núi đâm ra biển, tạo thành nhiều vũng, vịnh kín gió và tuyệt đẹp như vịnh Nha Trang, vịnh Cam Ranh, vịnh Vân Phong, vịnh Bái Dài.
Các vịnh biển đẹp như phim này có tiềm năng lớn cho phát triển du lịch biển, cảng biển và nuôi trồng thủy sản.
– Nhiều đảo và quần đảo, vùng biển Khánh Hòa có rất nhiều đảo lớn nhỏ ven bờ (khoảng 200 đảo) và các đảo san hô thuộc quần đảo Trường Sa. Các đảo này tạo nên cảnh quan đa dạng, thu hút du khách đến tham quan, lặn biển ngắm san hô.
– Bãi biển Khánh Hòa đa dạng, các bãi biển ở tỉnh này rất đa dạng, từ những bãi cát trắng mịn trải dài như bãi Dài, Dốc Lết đến những bãi biển nằm trong các vịnh kín sóng.
– Nhìn chung, nước biển ở Khánh Hòa khá trong xanh, đặc biệt là ở các khu vực đảo và vịnh, rất thích hợp cho các hoạt động dưới nước.
Bãi biển Dốc Lết, một bãi biển đẹp như phim, còn hoang sơ, phong cảnh nên thơ, hữu tình, một điểm khám phá biển thu hút khách du lịch tại Khánh Hòa. Ảnh: Duong Nguyen.
– Vùng biển Khánh Hòa có hệ sinh thái đa dạng với các rạn san hô đẹp, thảm cỏ biển và nhiều loài sinh vật biển quý hiếm.
Khi di chuyển từ bờ biển tỉnh Khánh Hòa về phía Nam là gặp ngay biển, bờ biển tỉnh Ninh Thuận.
Sang đến địa phận tỉnh Ninh Thuận, địa hình bờ biển bắt đầu có sự thay đổi. Các vũng, vịnh lớn trở nên ít hơn, thay vào đó là những đoạn bờ biển thẳng hơn và xuất hiện nhiều đồi cát ven biển.
Tại biển Ninh Thuận
– So với Khánh Hòa, bờ biển Ninh Thuận (dài khoảng 105km) ít bị chia cắt hơn và có xu hướng thẳng hơn.
– Ninh Thuận sở hữu nhiều bãi cát trắng mịn trải dài, hoang sơ và ít chịu tác động của con người như bãi Ninh Chữ, bãi Bình Sơn, bãi Cà Ná, bãi Mũi Dinh.
– Đặc trưng khí hậu khô nóng của Ninh Thuận tạo nên cảnh quan đặc biệt với những đồi cát rộng lớn ven biển, thậm chí có những nơi cát lấn ra sát biển.
– Nước biển ở Ninh Thuận vẫn giữ được độ trong xanh, tuy nhiên có thể chịu ảnh hưởng của gió và cát nhiều hơn so với các vùng biển kín gió ở Khánh Hòa.
– Vùng biển Ninh Thuận nằm trong khu vực nước trồi, tạo điều kiện cho nguồn lợi hải sản phong phú và đa dạng.
– Ninh Thuận có những điểm độc đáo như vịnh Vĩnh Hy được mệnh danh là một trong những vịnh đẹp nhất Việt Nam, Hang Rái với vẻ đẹp kỳ vĩ của những khối đá san hô cổ bị bào mòn, và những cánh đồng muối trắng xóa ven biển.
Vùng biển và bờ biển từ Khánh Hòa đến Ninh Thuận mang đến một bức tranh đa dạng và hấp dẫn.
Khánh Hòa nổi bật với những vũng, vịnh tuyệt đẹp và hệ thống đảo phong phú, trong khi Ninh Thuận lại quyến rũ bởi những bãi cát dài hoang sơ, khí hậu đặc trưng và những cảnh quan độc đáo như đồi cát và cánh đồng muối. Sự chuyển tiếp này tạo nên tiềm năng du lịch đa dạng cho cả hai tỉnh.
Cây hoa mai vàng nguyên thủy gắn với truyền thuyết về công chúa Huyền Trân nhà Trần
Tự điển Địa danh đối chiếu Việt – Các dân tộc thiểu số miền Trung – Trường Sơn – Tây Nguyên và Nam Bộ, ở mục địa danh Vĩnh Hảo, chỉ rõ: “Lịch sử ghi nhận, năm 1292, sau khi thắng giặc Nguyên-Mông, để thể hiện tình đoàn kết, giao lưu, vua Trần Nhân Tông (1279-1293) đã ghé thăm Champa, được vua Chế Mân đưa đi thăm danh lam thắng cảnh Cà Ná và suối Vĩnh Hảo.
Mùa hạ năm Bính Ngọ (năm 1306), Chế Mân một lần nữa cũng đưa Huyền Trân công chúa đến nơi đây để thưởng ngoạn. Bởi nơi đây cảnh đẹp nên thơ…, có nhiều cây hoa mai vàng…
Mỗi độ xuân về, hoa mai nở rộ vàng cả núi… Tương truyền ngày xưa, khu vực này là vườn thượng uyển của vua Champa”.
Giống mai vàng nguyên thủy 5 cánh Ninh Thuận. Ảnh: Mai vàng Ninh Thuận.
Theo một bài báo đăng trên báo Báo Bình Thuận, tác giả cho hay, ở chương IX của sách “Một mối tơ vương của Huyền Trân công chúa của Hòa thượng Thích Như Điển” có ghi: “Họ đã thăm vườn hoa nổi tiếng Mai uyển gồm nhiều loại mai như bạch mai, hoàng mai, hồng mai. Mai uyển tọa lạc trên vùng đất giao thoa giữa núi rừng và biển cả (…).
Báo chí từng ngợi ca hai vùng rừng núi Cà Ná và Vĩnh Hảo (nay thuộc địa phận tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Bình Thuận), hễ xuân đến là rực rỡ sắc mai vàng…
Hoa mai nguyên thủy 5 cánh vàng ở vùng rừng núi Cà Ná và Vĩnh Hảo (nay thuộc địa phận tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Bình Thuận) là một dạng mai rừng đặc biệt, mang những đặc điểm riêng biệt so với các giống mai vàng phổ biến khác. Dưới đây là một số thông tin giới thiệu về loại hoa mai này.
Thường được gọi là mai rừng Cà Ná hoặc mai rừng Bình Châu (do khu vực Vĩnh Hảo gần với Bình Châu thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ngày nay). Đôi khi còn được gọi là mai núi.
Một số tài liệu ghi nhận tên gọi mai Vĩnh Hảo hoặc mai đá do mọc ở vùng núi Vĩnh Hảo và thân cây có thể nặng hơn các loại mai vàng thường.
Cây mai vàng nguyên thủy, cây mai vàng cổ thụ ở rừng Cà Ná thường có thân nhỏ, cành khá giòn và dễ gãy. Một số cây “mai đá” Vĩnh Hảo có thân cứng cáp và nặng hơn.
Lá cây mai vàng nguyên thủy có hình bầu dục, màu xanh bóng, không nhám như lá mai thường mà trơn láng. Hai bên rìa lá có răng cưa mịn. Lá mai vàng khi còn non có màu xanh chứ không phải màu nâu đỏ hoặc hồng như một số loại mai khác.
Mai vàng nguyên thủy 5 cánh là một dạng mai rừng bản địa, góp phần vào sự đa dạng sinh học của vùng. Vẻ đẹp tự nhiên, hoang dại của mai rừng nguyên thủy với 5 cánh vàng tươi có một sức hút riêng đối với những người yêu thích sự mộc mạc. Cây mai vàng cổ thụ, loài mai vàng nguyên thủy gắn liền với địa danh Cà Ná và Vĩnh Hảo, có thể mang ý nghĩa văn hóa địa phương.
Khác với các giống mai ghép, mai vàng lai tạo có nhiều cánh (từ 8, 12 đến nhiều cánh), mai rừng Cà Ná – Vĩnh Hảo giữ nguyên 5 cánh nguyên thủy đặc trưng. Hình dáng cây mai và lá mai có sự khác biệt so với các loại mai nhà vườn có sự tác động của nhân tạo.
Tỉnh mới sau sáp nhập có một Vườn quốc gia có mật sộ san phủ san hô (một loài động vật) cao nhất Việt Nam
Tỉnh Ninh Thuận sáp nhập với tỉnh Khánh Hòa tạo một tỉnh mới với sự đa dạng của sinh thái rừng, biển.
Tỉnh mới thành lập sẽ có 2 Vườn Quốc gia, 2 khu bảo tồn thiên nhiên với sự tồn tại của nhiều thực vật quý hiếm, thực vật bản địa, động vật rừng quý hiếm, động vật hoang dã có tên trong sách Đỏ Việt Nam và sách Đỏ Thế giới.
1: Vườn Quốc gia Núi ở huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận
Vườn quốc gia Núi Chúa là một khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng nằm tại huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ của Việt Nam.
Vườn quốc gia Núi Chúa được thành lập vào năm 2003 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; nNằm ở phía đông bắc tỉnh Ninh Thuận, cách thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 30km theo đường ven biển. Vườn Quốc gia Núi Chúa có tổng diện tích tự nhiên khoảng 29.865 ha, bao gồm cả diện tích rừng trên cạn và diện tích biển. Vườn Quốc gia Núi Chúa còn được mệnh danh là “rừng khô hạn nhất Việt Nam”.
Mặc dù khí hậu khắc nghiệt, Vườn quốc gia Núi Chúa vẫn sở hữu hệ sinh thái phong phú và đa dạng với nhiều loài động vật hoang dã, thực vật quý hiếm, nhiều loài thực vật bản địa, đọng vật rừng quý hiếm nằm trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ IUCN như loài cheo cheo lưng bạc, loài bò tót, sơn dương, các loài rùa biển…
Đặc biệt, Vườn Quốc gia Núi Chúa có rạn san hô ven biển được đánh giá là một trong những nơi có độ phủ san hô cao nhất Việt Nam.
Dịch vụ lặn ngắm san hô, cá biển ở vịnh Vĩnh Hy, Vườn Quốc gia Núi Chúa, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: crystalbaycard.
Ngày 14 tháng 4 năm 2022, Vườn quốc gia Núi Chúa vinh dự được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, khẳng định giá trị toàn cầu về đa dạng sinh học và văn hóa của khu vực.
2: Vườn Quốc gia Phước Bình
Vườn quốc gia Phước Bình là một khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng khác của tỉnh Ninh Thuận, nằm ở xã Phước Bình, huyện Bác Ái, cách thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 70km về phía Tây Bắc.
Vườn quốc gia Phước Bình được thành lập vào năm 2006 trên cơ sở chuyển đổi từ Khu bảo tồn thiên nhiên Phước Bình. Vườn nằm ở vùng núi cao phía tây bắc của tỉnh Ninh Thuận, giáp ranh với các tỉnh Lâm Đồng và Khánh Hòa.
VQG Phước Bình có tổng diện tích tự nhiên khoảng 19.814 ha, với ình đa dạng, chủ yếu là núi cao, rừng nguyên sinh, sông suối và thác nước. Độ cao dao động từ 300 đến hơn 2.000 mét so với mực nước biển.
Mang đặc trưng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhưng do độ cao nên VQG Phước Bình có khí hậu mát mẻ hơn so với vùng ven biển Ninh Thuận, với hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Vườn quốc gia Phước Bình là một trong những khu vực có đa dạng sinh học cao của Việt Nam.
VQG Phước Bình có khoảng 327 loài động vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm nằm trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ IUCN như vượn má hung, chà vá chân đen, voọc chà vá chân xám, gấu chó, các loài chim đặc hữu… Đặc biệt, nơi đây còn có quần thể bò tót lai lớn nhất Việt Nam được nuôi bán hoang dã phục vụ công tác bảo tồn và nghiên cứu.
Bò tót rừng tách đàn về “ve vãn” với bò nhà ở Vườn Quốc gia Phước Bình năm 2008. (Ảnh: CTV)
Đặc biệt, tại Vườn Quốc gia Phước Bình có một loài cây mà ít nơi có, đó là loài chuối cô đơn, hay còn gọi là chuôi mồ côi, chuối độc thân.
Giống chuối cô đơn hay còn gọi là chuối mồ côi, chuối độc thân là một loài chuối đặc biệt, gắn liền với Vườn quốc gia Phước Bình và đời sống của đồng bào Raglai nơi đây.
Chuối cô đơn còn được gọi là chuối mồ côi, chuối hột cô đơn, chuối bạc hà,…Cây mọc đơn lẻ, không đẻ nhánh như các loại chuối thông thường, chỉ sinh sản bằng hạt. Thân cây cao từ 3 – 5m, gốc phình to, có lớp phấn trắng bao phủ.
Hoa chuối cô đơn màu xanh cốm, mọc thành buồng thẳng đứng, hình dáng tựa như hoa sen.Quả tròn, có nhiều hạt lớn (to gấp 1,5 – 2 lần so với chuối hột thường).
Chuối cô đơn không chỉ là một loài cây đặc biệt mà còn là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái và văn hóa của Vườn quốc gia Phước Bình. Việc bảo tồn và phát triển loài cây này có ý nghĩa quan trọng đối với cả môi trường và con người nơi đây.
3: Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, tỉnh Khánh Hòa
Mặc dù không được gọi là “vườn quốc gia”, Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà có vai trò tương tự trong việc bảo vệ đa dạng sinh học và cảnh quan thiên nhiên của tỉnh. Nơi đây có nhiều loài động vật quý hiếm được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ Thế giới (IUCN).
Các loài động vật rừng quý hiếm, động vật hoang dã có trên trong sách Đỏ là thú móng guốc ở Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà như: Cheo cheo lưng bạc (Tragulus versicolor); chà vá chân đen; vượn đen má vàng; cu li nhỏ (Nycticebus pygmaeus); khỉ đuôi vàng (Macaca arctoides); khỉ đuôi lợn (Macaca nemestrina); rùa núi viền (Manouria impressa); rắn hổ mây (Ptyas korros); cheo cheo Nam Dương (Tragulus javanicus); hồng hoàng (Buceros bicornis); rắn hổ mang chúa (Ophiophagus hannah); rắn cạp nong (Bungarus fasciatus); ếch cây cựa (Rhacophorus calcaneus); kỳ tôm (Rồng đất); rùa núi vàng (Indotestudo elongata) thuộc danh mục động vật rừng nguy cấp, quý hiếm nhóm IIB của Việt Nam…
Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà hay còn được gọi là Hòn Bà Yersin Nha Trang thuộc tỉnh Khánh Hòa, cách thành phố Nha Trang khoảng 60 km. Khu bảo tồn này còn được ví như “Đà Lạt thứ 2” tại Khánh Hòa bởi khí hậu, thời tiết có nét tương đồng.
4: Khu bảo tồn thiên nhiên Núi Chúa
Thực tế, Vườn quốc gia Núi Chúa trước đây là Khu bảo tồn thiên nhiên và sau đó được nâng cấp thành Vườn quốc gia. Hiện tại, Vườn quốc gia Núi Chúa đồng thời cũng là một phần của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa được UNESCO công nhận. Vì vậy, có thể hiểu rằng Vườn quốc gia Núi Chúa chính là khu vực bảo tồn thiên nhiên lớn nhất và quan trọng nhất của tỉnh.
Ninh Thuận có hai vườn quốc gia và có thể coi Vườn quốc gia Núi Chúa là khu bảo tồn thiên nhiên chính của tỉnh, đồng thời là một khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Có thể thấy, biển và rừng, trong đó có các Vườn Quốc gia, Khu bảo tồn thiên nhiên đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường ở Ninh Thuận và Khánh Hòa.
Việc quản lý và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên này là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của tỉnh mới thành lập trong tương lai, sau khi kết thúc sáp nhập tỉnh Ninh Thuận với tỉnh Khánh Hòa.